هوش تجاری BI چیست؟
امروزه با اطمینان کامل می‌توان ادعا کرد که استفاده از راه‌حل هوش تجاری business intelligence (یا هوشمندی کسب و کار) می‌تواند قدرت رقابت‌پذیری یک سازمان را افزایش دهد و از دیگر سازمان ها متمایز نماید. این راه‌حل این امکان را به سازمان ها می‌دهد تا با بکارگیری اطلاعات موجود از مزایای رقابتی و پیشرو بودن بهره برداری نمایند. این راه امکان درک بهتر تقاضاها و نیازمندی‌های مشتریان و مدیریت ارتباط با آنان را میسر می‌سازد. این راه حل این امکان را به سازمان می‌دهد تا بتواند تغییرات مثبت یا منفی را مانیتور کنند. امروزه سازمان‌های پیشتاز صحبت از ERP و CRM و…. نمی‌کنند، ( داده کاوی ) رویکرد سازمان‌ها به سمت BI است. آنها به دنبال بهینه سازی فرآیندها از طریق ارزیابی و بهبود عملکرد خود و زیر مجموعه‌های وابسته به خود می‌باشند. امروزه افزایش کارایی عملکرد آنچه که سرمایه‌گذاری شده، اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
داده کاوی DM چیست؟
در یک دهه گذشته بسیاری از سازمان‌ها سرمایه‌گذاری‌های بسیاری را روی تکنولوژی اطلاعات اعم از نرم‌افزار و سخت افزار کرده‌اند. در اقتصاد امروزه که هزینه‌ها باید کاهش یابد، سازمان ها و شرکت ها از خود می‌پرسند: « چه مقدار تاکنون برای تکنولوژی سرمایه‌گذاری کرده‌ایم؟» و ( داده کاوی ) اینکه « از این سرمایه‌گذاری چه سودی برده‌ایم؟» امروزه در کشورهای پیشرو و توسعه یافته سرمایه‌گذاری BI درحال افزایش است. تحقیقات فارستر در سال 2003 از 877 سازمان (کوچک و بزرگ) و تصمیم‌گیرندگان در حوزه IT نشان می‌دهد ( هوش تجاری ) که از رشد سرمایه‌گذاری 9/1% در زمینه IT برخوردارند ولی 45% آنها نیاز به خرید ابزارهای BI را دریافته‌اند و برای آن اقدام می‌کنند.
چه نوع کسب و کاری می تواند از راهکار هوش تجاری بهره ببرد؟
o شرکت های تولیدی و فروش
• بدست آوردن دیدگاه نسبت به افزایش یا کاهش سود حاصل از فروش. میزان فروش بر حسب نوع کالا، مناطق فروش، کانال های فروش. پیش بینی میزان فروش و سود آوری بر مبنای داده های قبلی.
• کنترل و برنامه ریزی مناسب برای منابع فروش.
• شناسایی مشتریان با ارزش.
• هماهنگی برنامه فروش با اهداف سازمانی.
o شرکت های سرمایه گذاری
• به دست آوردن دیدگاه نسبت به سرمایه گذاری های انجام شده و پیش بینی سود حاصله از منابع مالی اختصاص داده شده.
• بدست آوردن دیدگاه نسبت به شرایط هر یک از سرمایه گذاری های انجام شده به صورت جداگانه.
• کنترل اهداف و یا تعیین اهداف جدید بر مبنای گزارشات بدست آمده.
• تصمیم سازی برای انجام سرمایه گذاری های جدید بر مبنای تحلیل داده های پیشین.
• هماهنگی شرایط سرمایه گذاری با اهداف سازمانی.
o شرکت های خدماتی
• تحلیل نوع خدمات بر مبنای موقعیت های مختلف، زمان خدمت رسانی، هزینه های انجام شده ( داده کاوی )و سود بدست آمده.
• بدست آوردن دیدگاه نسبت به نحوه خدمت رسانی به مشتریان.
• تصمیم سازی در جهت نحوه ارائه خدمات.
• هماهنگی خدمات با اهداف سازمانی.
• بانکها
• تشخیص تقلب
• مدیریت ریسک
• بازاریابی
• به دست آوردن و حفظ مشتری
• بهبود بازده عملیاتی و افزایش سود
• دسته بندی مشتریان
به برخی از کاربردهای استفاده از هوش تجاری BI در صنعت بانکداری در زیر اشاره می شود:
• تحلیل و رتبه بندی شعب بر اساس کارایی عملکرد سطح سود و زیان
• مدیریت اعتبارات و سیستمهای هوشمند هشدار در مواقع عدم کفایت اعتبار (هوش تجاری )
• محاسبه درآمد و زیان وام ها بر اساس سطح و میزان حسابها
• طبقه بندی مشتریان (Segmentation) با هدف شناسایی مشتریان پر سود و کم سود ( داده کاوی )
• گزارشگیری و تحلیل به تفکیک نوع حساب، طبقه مشتری، شعبه، نوع خدمات، زمان و …
• تحلیل ریزش مشتریان (Breakdown Analysis) به تفکیک طبقه مشتری
• افزایش فروش برای مشتریان پر سود و کاهش هزینه ها برای مشتریان کم سود
• بهبود ارائه خدمات و پشتیبانی به مشتریان و در نتیجه افزایش وفاداری مشتریان
• شناسایی رفتار معاملات شامل رفتار مشتری، الگوی پرداخت و معاملات
• حذف بار ترافیکی گزارش های تحلیلی از روی سیستم های عملیاتی بانک
• افزایش سرعت در تحلیل‌ها و گزارشات و در نتیجه تسریع در فرایند تصمیم
• تجهیز مدیران شعب به ابزار تحلیلی برای پیمایش در کلیه داده ها از بیرونی ترین سطح به سطوح درونی drill-down
• فراهم کردن بستر تحلیلی-نظارتی بر هزینه های مربوط به شعب
• بررسی اعتبارات اسنادی جهت کاهش اتلاف اعتبار
• داده کاوی و کشف روندهای پنهان در داده ها
پیگیری سوء استفاده های مالی و کشف و ردیابی کلاهبرداری و تقلب و پولشویی
o شرکت های پروژه ای
• بدست آوردن دیدگاه نسبت به شرایط پروژه های انجام شده در هر لحظه.
• بدست آوردن دیدگاه از بودجه و منابع تخصیص داده شده به پروژه.
• تحلیل ارزش کسب شده در طول مدت حیات پروژه.
• پیش بینی شرایط منابع موجود با پیشرفت پروژه.
• هماهنگ نمودن شرایط پروژه ها با اهداف سازمانی.
چه افرادی در سازمان از پیاده سازی سامانه هوش تجاری بهره خواهند برد؟
o مدیران ارشد
• در اختیار داشتن محلی متمرکز برای مشاهده گزارشات مختلف از شرایط سازمان.
• افزایش ضریب اطمینان تصمیم سازی.
• کاهش هزینه ها با بدست آمدن دیدگاه نسبت به عملکرد بخش های مختلف سازمان.
• بررسی شرایط اهداف سازمان و برنامه ریزی برای دستیابی به اهداف.
o مدیران فروش، عملیات، پروژه
• کنترل روند انجام امور با در اختیار گرفتن گزارشات تحلیلی.
• تقویت توان مشاوره به مدیران ارشد در جهت انتخاب بهترین استراتژی.
o مدیران IT
• کاهش حجم امور تکراری با خودکار نمودن فرآیند های جمع آوری داده ها و گزارش سازی از آنها.
• مدیریت و امنیت متمرکز.
• استفاده از دانش موجود برای راهبری ابزارها. (هوش تجاری)
مهمترین مزایای استفاده از راه حل هوش تجاری و داشبورد مدیران
- ایجاد بستری مناسب برای تحلیل چند بعدی اطلاعات در سازمان.
- شناسایی فرصت های کسب و کار و پیش بینی شرایط آتی سازمان.
- ایجاد دانش مناسب جهت تبدیل تهدیدها به فرصت ها در سطوح مختلف مدیریت در سازمان‌ها.
- تسهیل و بهینه سازی فرایند تصمیم سازی مدیران سطوح مختلف سازمان.
- ایجاد زبان مشترک و رویکردی یکنواخت برای تولید گزارش های پویا و به اشتراک گذاری اطلاعات.
- کاهش میزان خطا در تولید گزارش ها مورد نیاز سازمان.
- امکان تحلیل اطلاعات از کل به جزء و برعکس و کوتاه نمودن مسیرهای پرس و جو.
- افزایش کارایی سازمان در امور داخلی و شفاف سازی رویه فرایند های کلیدی.
- تحلیل‌های آماری، داده کاوی و اجرای مدل های پیش بینی و کشف ارتباط بین داده ها.
- تشخیص زود هنگام مخاطرات، تحلیل و مدیریت ریسک.
- امکان پاسخگویی بر روی اطلاعات بسیار زیاد و انبوه در سازمان.
- امکان تهیه گزارش های متنوع و پویا از زیر ساخت های مختلف سازمان (سیستم های جزیره ای و یکپارچه).
- امکان تهیه گزارش ها با ساختاری شکیل، جذاب، به طور متمرکز و در محیط وب.
- امکان بهره برداری از سامانه در زمان بسیار کوتاه.
- عدم نیاز به پیاده سازی سیستم های عملیاتی یکپارچه و تغییرات فرآیندی در سازمان.